Hoe bepaalt de ECB de rentestand?
woensdag 21 juni, 2023Hoe bepaalt de ECB de rentestand en welk effect heeft dat op een lening?
De laatste tijd is er veel aandacht voor het beleid van de Europese Centrale Bank (ECB). Dit beleid is belangrijk voor de richting van de rente. Recente verhogingen van de ECB zien we duidelijk terug in de spaarrente en de rente voor leningen. Hoe komt de ECB-rente eigenlijk tot stand?
Voordat we op de rente, ingaan eerst meer over de ECB zelf. Het is geen bank waar je als consument terecht kunt voor bankzaken. Als belangrijkste taak heeft de ECB zorgen voor economische stabiliteit in het eurogebied. Belangrijk hierbij is het sturen van inflatie. Het streven van de ECB is dat prijzen niet te hard stijgen of dalen, zodat je morgen evenveel voor je geld kunt kopen als vandaag. Daarnaast houdt de ECB toezicht op banken in het eurogebied en probeert de instantie grote schokken op onder andere de huizen- en aandelenmarkt tegen te gaan.
Geld lenen kost geld
Het leveren van een dienst, zoals geld uitlenen, wordt niet gratis gedaan. Rente is de vergoeding die iemand krijgt als hij geld uitleent. Ook bij geld is er sprake van een wisselwerking tussen vraag en aanbod. Als veel mensen willen lenen, maar er relatief weinig geld beschikbaar is, wordt geld duurder en gaat de rente omhoog. Anderzijds gaat de rente omlaag als er veel geld in de economie beschikbaar is. Daarnaast speelt het risico een belangrijke rol. Hoe hoger het risico dat de geldverstrekker loopt bij het uitlenen van geld, des te hoger de rente over de lening zal zijn.
Europese Centrale Bank bepaald de beleidsrente
Naast de gebruikelijke wisselwerking tussen vraag en aanbod, hebben Centrale Banken veel invloed op de rentestand. In Europa stelt de ECB de beleidsrente vast. Deze rente bepaalt tegen welk tarief commerciële banken (zoals de ING of Rabobank) bij de ECB geld kunnen lenen of juist tijdelijk onderbrengen. In principe hebben alleen geldverstrekkers direct te maken met de beleidsrente. Indirect werkt dit wel door in de rente die jij moet betalen voor een lening of ontvangt over je spaarsaldo.
Als een bank of andere geldverstrekker geld aan jou uitleent, is de rente van de ECB het uitgangspunt. Bovenop deze rente geldt een opslag die bestaat uit administratiekosten en een winstmarge voor de geldverstrekker. Afhankelijk van het risico dat de geldverstrekkers lopen, kan deze opslag hoger of lager zijn.
Beleidsrente verhoogd om inflatie te beteugelen
In de zomer van 2022 heeft de ECB voor het eerst in elf jaar tijd de beleidsrente verhoogd. Wat was de reden voor deze stap? De sterk gestegen inflatie. Goederen en diensten werden in een rap tempo duurder. Naast de prijzen van stroom en gas zagen mensen ook de boodschappen fors in prijs stijgen. Maanden met een inflatie boven 10 procent waren geen uitzondering. Dit terwijl de ECB streeft naar een inflatie van 2 procent.
De ECB kan met de hoogte van de beleidsrente invloed uitoefenen op de hoogte van de inflatie. Door de beleidsrente te verhogen, wordt geld lenen duurder en sparen aantrekkelijker. Dit zorgt ervoor dat mensen en bedrijven minder uitgeven en er dus minder vraag naar producten en diensten is. Dit kan de inflatie beteugelen.
Directe invloed op rente lening
De beleidsrente van de ECB heeft indirect invloed op de rente die jij betaalt voor een lening. Verhogingen in de beleidsrente zal je eerder merken dan verlagingen. Geldverstrekkers wachten bij verlagingen vaak eerst af in hoeverre het om een structurele daling gaat, terwijl verhogingen eerder actie ondernemen.
Voor de komende tijd zal het bestrijden van de inflatie het belangrijkste doel van de ECB blijven. De kans is dan ook groot dat het beleid van hogere rentes niet snel zal wijzigen. Zeker niet als de economie in het eurogebied goed blijft draaien.
Wil je weten welk effect de stijgingen van de ECB op onze leningen hebben? Lees dan ons blog: ‘Kun je nog voordelig geld lenen met de stijgende rente?’