Hoeveel geld mag je lenen van familie?
maandag 16 oktober, 2023Lenen van familie? De voordelen en risico’s
Wil je geld lenen om een huis te kopen of je woning te verbouwen? Geld lenen van je ouders, vrienden of andere bekenden is de makkelijkste optie. Dat is ook meteen het grootste risico. Fijn als mensen je willen helpen met een lening. Let er wel op dat je het goed regelt, zodat de lening geen ruzie in de familie veroorzaakt.
Wanneer je geld leent van een familielid of andere bekende, wordt dit vaak een onderhandse lening genoemd. Hoe goed jullie relatie ook is, een onderhandse lening is een risico voor de goede verstandhouding. Stel er ontstaan bijvoorbeeld betalingsproblemen bij financiële tegenvallers. Is de relatie hiertegen bestand? Als je twijfelt of dit risico sowieso niet wilt lopen, dan kun je beter voor een andere optie kiezen.
Onderhandse lening niet altijd verantwoord
Wanneer je een lening afsluit bij Becam of een andere financiële instelling, wordt er altijd een toets gedaan of het aangaan van een (nieuwe) lening verantwoord is. Bij aanvang van de lening heb je door deze check de nodige zekerheid dat je de lasten kunt dragen. Uiteraard kan je ook dan te maken krijgen met tegenslagen. Denk aan ontslag of ziekte, waardoor je inkomen afneemt en het aflossen van de lening lastiger wordt.
Bij het aangaan van een onderhandse lening ontbreekt een check van jouw financiële situatie. Je ouders of familie willen je graag helpen door je geld te lenen, maar hebben over het algemeen weinig oog voor de risico’s. De baten van de lening kunnen zwaarder zijn dan jij eigenlijk kunt dragen. Hetzelfde geldt ook andersom. Misschien heeft degene die aan jou geld uitleent niet voldoende middelen om zelf een financiële tegenvaller op te vangen. Het uitgeleende geld blijkt in die situatie eigenlijk een onmisbare buffer.
Vraag een redelijke rente
Met een onderhandse lening kunnen jullie zelf afspraken maken over de hoogte van de rente. Staat deze rente echter niet in verhouding met de marktconforme rente (de rente die reguliere geldverstrekkers aanhouden), dan kan de Belastingdienst het rentevoordeel als een schenking zien. Wanneer het voordeel boven de schenkingsvrijstelling uitkomt, ben je belasting verschuldigd.
De vraag is wat een marktconforme rente precies is. Je kunt uitgaan van een rente die in verhouding staat tot de rente van banken en andere geldverstrekkers. Ten opzichte van deze rente mag je maximaal 25% afwijken. Houden kredietverstrekkers bijvoorbeeld een gemiddelde rente van 7% aan? Dan mag de redelijke rente niet minder dan 5,25% zijn en niet meer dan 8,75% zijn.
Geef lening bij familie op bij belastingaangifte
Net als alle andere leningen moet je ook een onderhandse lening opgeven bij je belastingaangifte. Gebruik je de lening volledig voor je eigen woning? Dan mag je deze opgeven in box 1. In alle andere gevallen moet je deze opgeven in box 3. Ook als verstrekker van het geld moet je de lening opgeven bij de belastingaangifte. Dit doe je eveneens in box 3.
Maak duidelijke afspraken over de lening
Goede afspraken zijn bij een onderhandse lening geen overbodige luxe. Het schept helderheid voor zowel jou als degene van wie je geld leent. Zorg dat je helder hebt hoeveel je leent, hoe de aflossing verloopt en hoe hoog de rente is. Maak ook afspraken hoe je omgaat met bepaalde (doem)scenario’s. Bijvoorbeeld wanneer je door omstandigheden de lening niet meer terug kunt betalen, of wanneer de verstrekker het uitgeleende bedrag ineens zelf weer nodig heeft. Bespreek deze zaken niet alleen mondeling, maar leg ze duidelijk vast in een overeenkomst.
Geld lenen van familie is in principe een prima optie. Wel moet je de risico’s goed voor ogen houden. Met duidelijke afspraken kun je onderlingen narigheid vaak voorkomen. Zorg er bovendien voor dat je ook bij familie en vrienden verantwoord leent.